Een zomer aan de Koningsas

Koningsasateliers
Op dat snijvlak van ruimtelijke kwaliteit, economie – ‘dit gebied moet ook gewoon gebruikt en geconsumeerd kunnen worden’, aldus een van de aanwezige – en de nieuwe planningsrealiteit, bevonden zich vier bijdragen van de Koningsasateliers. Op uitnodiging van Venhuizen hebben vier multidisciplinaire teams zich gebogen over vier locaties, die volgens Venhuizen exemplarisch zijn voor de kansen en mogelijkheden van het Koningsasgebied. Bureau Ritsema (Atelier Zames Energielandschappen) liet zien hoe een energielandschap nabij Vries vorm kan krijgen door gebruik te maken van de karakteristieken van de plek. Door bijvoorbeeld de waterkracht van het Noord Willemskanaal te gebruiken kan zowel duurzame energie worden gewonnen, als de ruimtelijke kwaliteit worden verbeterd.
ONIX (Atelier Kansrijk Koningsas) gaf bij monde van Haiko Meijer een ‘persoonlijke observatie’ op het vliegveld Eelde (officieel Groningen Airport Eelde). De landgoederenzone die langs het vliegveld loopt, kan doorgezet worden op het voorterrein van het vliegveld. Door boomaanplant en het toevoegen van bebouwing, uitkijktorens à la die van het Regionalpark RheinMain, worden de ‘langzame’ wereld van het landschap en de ‘snelle’ wereld van de infrastructuur beter verbonden. ‘Na een heerlijke wandeling op het landgoed loop je als vanzelf het vliegveld op, om daar in een goed restaurant naar de vliegtuigen te kijken. En omgekeerd kom je na de vliegreis aan in het landschap. Daarmee onderscheidt Eelde zich van andere luchthavens.’ Het is dit verschil in snelheden dat volgens stedenbouwkundige Enno Zuidema – momenteel werkend aan een herinrichtingsplan voor het vliegveld – een van de essenties van het Koningsasgebied vormt.
Van een heel ander karakter waren de twee andere Koningsateliers. MD Landschapsarchitecten (Atelier Sensorisch Landschap) presenteerde een aanpak waarmee van de A28 een ‘sensorische snelweg’ kan worden gemaakt. Door allerlei sensortechnieken in te zetten (bijvoorbeeld inductiesystemen in het asfalt om elektrische auto’s al rijdend mee op te laden) kan deze snelweg worden omgebouwd tot een plek waar van de landschappelijke kwaliteiten van de Koningsas kan worden genoten. Geen betonnen vangrails en felle verlichting meer, maar een weg die veel meer opgaat in het landschap.
Tenslotte gaf De Zwarte Hond (Koningsas Zuiver Landgoed) aan hoe de herinrichting van het rioolwaterzuiveringsterrein in Assen kan worden aangegrepen om de stedelijke kwaliteit op een hoger plan te krijgen. Niet door één grote tabula rasa-ingreep, maar door een opeenvolging van kleinere impulsen, waardoor het gebied langzaam maar zeker van kleur kan verschieten. Interessant als een nieuwe manier om in deze tijd naar gebiedsontwikkelingen te kijken.

Aan de bestuurders en planners van de Regio Groningen Assen is het nu de opgave om het retrospectief van Steenhuis en het toekomstbeeld van de vier ontwerpteams een plek te geven. Dirk Sijmons, voorzitter van het kwaliteitsteam van de regio, gaf aan dat hij een aantal bouwstenen heeft ontdekt waarmee de herijking van de Regiovisie gestalte kan krijgen. Die herijking is nodig omdat de wereld er anders uitziet dan vijf jaar geleden, toen de visie werd opgesteld. Harm Assies, wethouder van de gemeente Tynaarlo waar het grootste deel van de Koningsas zich in bevindt, kon dat beamen. ‘De voorstellen die we vandaag gehoord hebben bevatten genoeg ideeën om morgen mee aan de gang te gaan. Mijn voorstel: laten we klein beginnen, met impulsen waardoor mensen in het gebied gevoel krijgen waar de Koningsas voor staat.’